«زمان» همه چیز را مشخص می‌کند

توافق هسته‌ای ایران و 1+5 با تمام فراز و فرودی که داشت انجام شد. این توافق هر چند موضوعی است که دولت روحانی آنرا به سرانجام رساند اما محصول انواع و اقسام مذاکرات ایران با دول غربی در دولت‌های مختلف است.

به هر حال آنچه می‌تواند این توافق را خوب و موفق جلوه دهد یا بالعکس بد یا ناموفق، دلایلی اصلی‌ای است که به خاطر آن مذاکره انجام شده است و اگر قرار باشد قضاوتی درباره خوبی یا بدی، یا توفیق و شکست توافق انجام شود، باید از این منظر به توافق نگاه کنیم.

توافق فرصتی بالقوه ایجاد کرده است که برخورد ما با آن تعیین کننده خواهد بود. یکی از موضوعاتی که می‌توان از جمله دستاوردهای توافق انجام شده باشد، تقویت روابط درون اجتماعی است که به دلایلی این روابط، در مقطعی رو به وخامت گذاشت.

حالا با این توافق، امکان آن وجود دارد که بتوانیم با وسعت نظر دولت‌مردان و افزایش تحمل آنها درباره نقدهای گروه‌های مختلف، روابط اجتماعی را به سوی بهبود سوق دهیم. از نظر اجتماعی آنچه اهمیت دارد رسیدن به نوعی همدلی و همبستگی اجتماعی است که از ماحصل توافق، می‌توان به آن رسید.

گروه‌های سیاسی نیز با در دستور کار قرار دادن نگاه کلان در همه عرصه‌ها، اعم از داخلی و خارجی، باید زمینه بهره‌گیری مناسب از این توافق را فراهم آورند. این موضوع محقق نخواهد شد مگر اینکه، این گروه‌ها از چهارچوب نگاه‌های محدود گروهی عبور کنند و به نگاهی کلان دست یابند.

موضوع دیگر، انتظار از توافق انجام شده است. این انتظار که تمام آنچه ما می‌خواستیم و می‌خواهیم، باید از درون این توافق خارج شود، انتظاری بی‌جاست. این نگاه که همه خواسته‌های ما در یک توافق دوطرفه که از دورن مذاکرات سنگین بیرون آمده، باید محقق شود غیر از دوری از واقعیت ممکن است باعث دلسردی شود.

بحث دیگر برخورد هیجان زده با توافق است این روزها شاهد ورود و خروج بلافصل کاروان‌ها و تیم‌های تجاری اروپايی هستیم. چنین بحثی نباید ما را هیجان‌زده کند و از یک طرف ابراز خوشحالی‌ها بیش از حد باشد (آن‌طور که برخی از رسانه‌ها آن را پوشش می‌دهند) و از طرف دیگر گروهی سعی در نادیده گرفتن این واقعیت کنند.

در مجموع این چگونگی برخورد و استفاده ما است که دستاوردهای توافق را خوب یا بد نشان می‌دهد. فرصت ایجاد شده بسته به نوع برخورد ما است که می‌تواند نتایج مثبت یا منفی را رقم بزند و تجربه‌ای خوب یا بد را پشت سر باقی بگذارد.

باید تأکید کرد یکی از مهمترین دلایلی که مذاکره انجام شد، وضع اقتصادی و برنامه‌ریزی برای بهبود اقتصاد خرد و کلان در کشور بود. این بحث که توافق خوب است یا بد، بیشتر به نمودهای اقتصادی بستگی خواهد داشت که در آینده شواهد آن بروز خواهد کرد و در آینده نتیجه، مشخص خواهد شد. همه چیز را زمان مشخص خواهد کرد و نمی‌توان با هیجانی که به وجود آمده یا بر طبل خوشحالی کوبید یا آیه‌ی یأس خواند.

عباس سلیمی نمین

مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران و فعال سیاسی اصولگرا