هنر نمایش در طول چند دهه اخیر چه تحولات و دگرگونیهایی را در برداشته است؟ از نظر نمایش نامهنویسی، کارگردانی، بازیگری وقتی به گذشته مینگرم از نمایشنامههایی که در سالنهای مختلف توسط هنرمندان اندیشمند به اجرا در میآمد حظ وافر به من دست میدهد.
چه نمایشنامههای سنتی، چه اندیشگرا، لیکن اینک پس از چهار دهه که از سیر و دگرگونی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی، فرهنگی، علمی، هنری و… میگذرد.
دگرگونی خاص بهخصوص در زمینه هنر نمایش نمیبینیم. فقط راهکارهایی برای خودبزرگبینی، کبر و دستیابی به موقعیتهای مدیریتی و دریافت مدارک تحصیلی که نصیب برخی از اهالی هنر شده چیز دیگری به ارمغان نداشته است.
برخی از آیندهنگرهای سودجو با ساخت پلاتوهای ۵۰ تا ۱۵۰ نفره، مکانی برای درآمدزایی خود پدید آوردند تا پس از بازنشستگی و کسب درآمد کار مهم و قابل قبولی نکردهاند.
به راستی در طول این مدت چه تغییرات و تحولات بنیادی در رشتههای هنر نمایش کشور پدید آمده است؟
این تحولات در چه زمینههایی بوده است؟ آیا گویش، نرمش و ایجاد فضا و مکانهای متناسب با نیاز هنرمندان بوده است؟ آیا جوانان و علاقمندان به هنر نمایش تا چه میزان از حقوق حق خود، در هنر نمایش بهرور شدهاند؟ مگر نه آنکه برای دیدن دورههای کوتاه مدت میبایست مبالغ هنگفتی هزینه نمایند؟ فضاهای ایجاد شده جز آنکه جنبهی سودجویی و اقتصادی فردی و یا گروهی چه نفعی برای جامعه داشته است.
صاحبان این سالنها برای بهرهوری اقتصادی از مکانها حتی دو ساعت تمرین نمایش و روخوانی و اجرا باید چه مبالغ ارضاکنندهای را دریافت نمایند حتی در سالنهای موجود در پارکها و شهرداریها نیز به عناوین گونه گون مبالغی را دریافت میکنند، هرچه بگندد نمکش میزنند وای به روزی که بگندد نمک.
وجود دهها و صدها سالن سخنرانی که در مدارس شهر تهران و دیگر استانها است آیا میتواند کمک موثر و مفیدی برای تمرین و خوانش و حتی اجرای نمایشنامهها باشد که هم اکنون بلااستفاده مانده و بهصورت مخروبه در آمده است.
همین سالنها بیتردید مورد تهاجم بهرهوران اقتصادی و منفعت طلب قرار خواهد گرفت و بهصورت مجتمعهای آپارتمانی یا بازارچههای اقتصادی و گاه مدارس غیرانتفاعی درآمده سبب پرشدن جیبهای سودجویان عافیت طلب میگردد .
مواردی را دردو سال قبل به مسئولمان گفتهام و بار دیگر تکرار میکنم تا با انتخاب افرادی فرهیخته و دوراندیش از نقاط مختلف کشور، مسائل هنرهای نمایشی را زیر نظر وزیر ارشاد و معاونت هنری اموزش و پرورش مورد برسی قرار دهند و با اعزام جمعی از هنرآفرینان دلسوز به کشورهای دیگر هنرنمایش، سالنها، تمرینات و… را مورد تحقیق و بررسی قرار داده و با بهرهگیری از نقاط قوت هنرمندان دیگر جامعه، سبب رویش و بالندگی و اثرگذاری هنر نمایش در کلیه امور سیاسی، علمی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، صنعتی جامعه گردند.
این نحوه کار و تاثیرگذاری هنر در کلیه امور خواهد بود.
رضا عفتی