Home اقتصادی شتاب تورم خوراکی برای کم درآمدها

شتاب تورم خوراکی برای کم درآمدها

0
شتاب تورم خوراکی برای کم درآمدها

بررسی شاخص قیمت های مصرف کننده بر اساس دهک‌های هزینه‌ای تیر 1400

مرکز آمار در تازه ترین برآوردهای خود از نرخ تورم دهک های هزینه ای در تیرماه رمزگشایی کرد. گزارش این مرکز نشان می دهد که سبد مصرفی همه خانوارهای کشور در نخستین ماه از تابستان در تیررس تکانه های تورمی قرار داشته با این حال شدت و حدت افزایش قیمتها در بین دهک های درآمدی یکسان نبوده است. نرخ تورم سالانه گروه خوراکی در تیرماه 5/54 درصد بوده که محدوده تغییرات آن بین دهک های هزینه ای از 9/51 تا 7/56 درصد متغیر بوده است.
به این ترتیب شکاف تورمی دهکها در کالاهای خوراکی تیر ماه 8/4 درصد بوده که نیم درصد نسبت به خرداد ماه کاهش نشان می دهد. با این حال بیشتر بودن سهم هزینه خانوار در تامین کالاهای خوراکی نشان می دهد که با وجود کاهش شکاف تورمی دهک های هزینه ای در این گروه کالاهایی، گروه های کم درآمد بیش از سایرین شدت افزایش قیمت کالاهای خوراکی را در تیر ماه احساس کرده اند.
گزارش تازه مرکز آمار نشان می دهد که در تیر ماه سال جاری همه خانوارهای کشور بخشی از قدرت خرید خود را در سایه افزایش قیمتها از دست داده اند با این وجود شدت گرانی در دهک های کم برخوردار بیش از سایر گروه ها احساس شده است.
بر اساس داده های مرکز آمار، نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به تیر ماه به 2/44 درصد رسیده که بالاترین نرخ ثبت شده که در چند سال اخیر بی سابقه بوده است. هرچند در سال 98 نیز نرخ تورم به بالای 40 درصد رسید با این حال تورم نزدیک به 45 درصدی در هیچ یک از سالهای مورد بررسی دیده نشده است.
این موضوع به یکی از نگرانی های اصلی همه اقشار جامعه، اعم از مقامات دولتی و صاحب نظران و همچنین مصرف کنندگان تبدیل شده و در صورتی که راهکار منطقی برای مقابله آن از سوی سیاست گذاری ارائه نشود نرخ تورم به رکوردشکنی خود در ماه های پیش رو نیز ادامه خواهد داد.

کاهش شکاف تورمی

آنطور که در گزارش مرکز آمار مشخص شده، نرخ تورم دوازده ماهه برای دهک های مختلف هزینه ای در تیرماه یکسان نبوده و محدوده تغییرات آن بین 44 درصد برای دهک ششم تا 9/49 درصد برای دهک دهم متغیر است. در این حالت شکاف تورمی دهک های هزینه ای به 3/6 درصد می رسد که نیم درصد کمتر از خرداد ماه است.
این شکاف بین دهک اول و دهم به 4/5 درصد کاهش می یابد چه آنکه نرخ تورم دوازده ماهه برای دهک اول 5/44 درصد اعلام شده است. شکاف تورم کل بین دهک اول و دهم در خرداد ماه 3/6 درصد اعلام شده بود که به این ترتیب در تیرماه این شکاف 9/0 درصد کمتر شده است. بر اساس آمارهای مرکز آمار، با وجود افزایش نرخ تورم دوازده ماهه در تیرماه، تورم نقطه ای با 4 درصد کاهش همراه بوده و به 6/43 درصد رسیده است.
این نرخ نیز برای دهک اول و دهم به ترتیب 1/46 و 9/43 درصد بوده است که موید شکاف تورمی 2/2 درصدی بین آنهاست. این شکاف در خرداد ماه بین این دو دهک 3 درصد اعلام شده بود. ضمن آنکه شکاف تورم ماهانه نیز در تیر با افزایش یک درصدی به 5/3 درصد رسیده بود که برای دهک اول و دهم به ترتیب 4/3 و 9/3 درصد بوده است.

تورم کالاها در بین دهک ها

اما بررسی جزئیات این آمارها در گروه های مختلف کالایی زوایای دیگری از قدرت خرید خانوارها ارائه می دهد. در تیر ماه تورم سالانه کالاهای خوراکی به 5/54 درصد رسید که نسبت به خرداد ماه 3 درصد افزایش داشت. میزان افزایش قیمت این گروه از کالاها برای دهک اول 7/56 درصد در تیرماه بوده این در حالی است که دهک دهم تورم 9/51 درصدی را در گروه کالاهای خوراکی تجربه کرده است.
به این ترتیب شکاف تورمی کالاهای مصرفی خوراکی بین دهک اول و دهم 8/4 درصد بوده است. تورم نقطه ای این کالاها نیز برای دهک اول و دهم به ترتیب 5/57 و 6/56 درصد بوده است. تورم کالاهای خوراکی دو مساله اساسی را برای ما بازگو می کند.
نخست آنکه بخش زیادی از هزینه های مصرفی خانوار صرف تامین کالاهایی می شود که جزو نیازهای ضروری مصرفی هستند. دوم آنکه خانوارهای کم درآمد بخش اعظم درآمد خود را صرف تامین نیازهای ضروری خود می کنند کما اینکه به دلیل گرانی افسارگسیخته این کالاها برخی از اقلام از سبد مصرفی کم برخوردارها به طور کامل حذف شده است.
نکته مهمی که نیازمند توجه بیشتر است ضریب اهمیت این گروه از کالاها در سبد معیشت خانوارهاست. آنطور که در گزارش مرکز آمار مشخص است ضریب اهمیت گروه خوراکی ها برای همه خانوارهای کشوری 27 درصد است با این حال بررسی آن در بین دهک های هزینه ای نشان می دهد که ضریب اهمیت خوراکی ها برای دهک اول 3/43 و برای دهک دهم 2/17 درصد است. ضمن آنکه سهم خوراکی ها از تورم ماهانه دهک اول در تیرماه 10/1 درصد و برای دهک دهم 64/0 درصد اعلام شده است.

دومینوی گرانی

این آمار در خصوص کالاهای غیرخوراکی اما به گونه ای دیگر است به طوری که دهک های پردرآمد هزینه بیشتری برای این قبیل کالاها پرداخت می کنند. بر اساس اعلام مرکز آمار نرخ تورم سالانه کالاهای غیرخوراکی در نخستین ماه از تابستان سال جاری 4/39 درصد بوده است که برای دهک اول 8/32 و برای دهک دهم 4/49 درصد بوده است.
این موضوع نشان می دهد که سهم کالاهای غیرخوراکی در سبد مصرفی کم درآمدها اندک است و بخش زیادی از درآمد ماهیانه آنها برای تامین کالاهای خوراکی هزینه می شود. ضریب اهمیت این گروه 76/72 درصد اعلام شده که برای دهک اول 7/56 و برای دهک دهم 8/82 درصد است. تورم نقطه ای کالاهای غیرخوراکی بر اساس اعلام مرکز آمار برای دهک اول و دهم به ترتیب 6/34 و 41 درصد بوده است.
به نظر می رسد در دوره کنونی همه دهک های درآمدی در حال تحمل موج سهمگین افزایش قیمتها هستند. هرچند دهک های کم برخوردار همچون همیشه فشارهای بیشتری را از ناحیه گرانی های افسارگسیخته متحمل می شوند با این وجود این موج همه دهک ها را با خود همراه کرده است. دلایل مختلفی برای این مساله وجود دارد که اصلی ترین آن به مشکلات عمیق ساختاری از جمله کسری بالای بودجه دولت مربوط می شود.
کارشناسان و صاحب نظران ماه هاست که در این خصوص هشدار می دهند و می گویند که اگر جلوی رشد نقدینگی در سایه تامین مالی دولت برای پوشش کسری بودجه گرفته نشود قیمت کالاها و خدمات مصرفی دومینو وار به حرکت خود ادامه خواهند داد و این به معنای تحرکات جدید در مسیر افزایش تورم است.
هرچند بسیاری به مذاکرات چشم دوخته اند و آن را نقطه امید بخشی برای رهایی از شرایط کنونی تصور می کنند با این حال تن دادن به اصلاحات ساختاری موضوعی است که اگر به فراموشی سپرده شود می تواند به تکرار وضعیت کنونی در دوره ای نه چندان دور منجر شود.

 

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here